Chỉ còn vài ngày nữa thôi, người phụ nữ đa tài Nguyễn Thị Xuân Phượng (sinh năm 1929 tại Huế) sẽ bước vào tuổi 96. Người đàn bà sống xuyên thế kỷ này vừa trở thành một trong 100 phụ nữ truyền cảm hứng nhất năm 2024 trong lĩnh vực văn hóa giáo dục.
Những tên tuổi góp mặt vào danh sách có thể kể đến Nadia Murad Basee Taha sinh năm 1993 - Nobel Hòa bình năm 2018, diễn viên Sharon Stone, các vận động viên Olympic Rebeca Andrade và Allyson Felix, ca sĩ Raye, nghệ sĩ thị giác Tracey Emin...
Bà Xuân Phượng hồi trẻ sau khi tốt nghiệp ngành y, đã trở thành bác sĩ quân y, phóng viên chiến trường. Mối tình của bà với chồng - phó giáo sư Tôn Thất Hoàng (trường đại học Bách khoa Hà Nội) cũng tốn kha khá giấy mực. Bà vinh hạnh đón nhận Huân chương Hiệp sĩ Bắc Đẩu Bội Tinh của chính phủ Pháp tháng 7.2011. Hồi ký Áo dài bà viết bằng tiếng Pháp đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và phát hành trên 300.000 bản.
Bây giờ, mọi người gọi bà là “nhà văn trẻ nhất”. Ở độ tuổi xưa nay hiếm, bà vẫn miệt mài viết sách. Trong năm nay, bà vừa ra mắt tác phẩm hồi ký mới mang tên Khắc đi… khắc đến (nhà xuất bản Tổng hợp TPHCM) xoay quanh quá trình làm chủ phòng tranh của mình. Khắc đi... Khắc đến cũng được đón nhận nồng nhiệt.
Trước đó, tác phẩm Gánh gánh gồng gồng của tác giả Xuân Phượng từng gây “sốt” khi đoạt một lúc cả 2 giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam và Hội Nhà văn TPHCM. Cuốn hồi ký không chỉ là câu chuyện đời của bà, mà được nhận xét là “còn chứa đựng cả số phận của đồng bào mình, dân tộc mình”, từng nhanh chóng trở thành hiện tượng xuất bản.
Xưa tuổi 62, thay vì nghỉ hưu, bà đã thành lập Lotus Gallery - một trong những phòng tranh tư nhân đầu tiên tại TPHCM - nơi bà muốn đưa nghệ thuật Việt Nam ra thế giới. Bà đã chắp cánh và đỡ đầu cho nhiều nghệ sĩ, giúp họ bước ra biển lớn.
Tôi từng gặp bà với vai trò đại biểu khách mời tại hội nghị Những người viết trẻ TPHCM lần 5 do Hội Nhà văn TPHCM tổ chức năm nay. Giọng nói và cách đi đứng của bà vẫn rất khúc chiết, minh mẫn và nhanh nhẹn. Được kết nạp vào Hội Nhà văn TPHCM ở tuổi 94, bà vẫn nhiệt tình đi giao lưu, truyền cảm hứng về văn hóa đọc.
Với bà, viết là cách để được chia sẻ, giãi bày, kết nối thế hệ và quan trọng là để không cảm thấy cô đơn với tuổi già. Cho đến nay, đạo diễn, tác giả sách và chủ phòng tranh Xuân Phượng đang tận hưởng một cuộc sống thực sự trọn vẹn, đáng ngưỡng mộ.
Hải Yến
https://cgvdt.vn/
