Kiếp người mong manh

Khi một người nằm xuống, con người hoàn toàn bất lực trước cái chết. Không một sức mạnh nào nơi trần gian có thể thay đổi được sự thật này. Vì đó là chân lý. Vì đây là mầu nhiệm. 

Bất lực

Chân lý về sự chết. Chân lý này biến thành mầu nhiệm đến độ, ta chỉ có thể giải thích được trong sự chết và phục sinh của Chúa Kitô mà thôi. Trong Ngài, ta mới có câu trả lời đầy đủ về sự vận hành của vũ trụ vạn vật. Như trái đất xoay quanh mặt trời thế nào, thì con người cũng phải xoay quanh Chúa Kitô như vậy. Vận hành của vạn vật là có khởi sự thì cũng có kết thúc. Vạn vật từ Ngài mà ra, thì khi đến thời gian ấn định, cũng sẽ phải trở về với Ngài.

Vận hành này không ai có thể thay đổi hay ngăn cản được. Bởi đây là hành trình hoàn hảo nhất mà Ngài đã khôn ngoan sắp đặt để có phần tốt nhất cho con người.

Đứng bên cạnh người thân yêu là cha mẹ, vợ chồng, con cái, anh chị em hay bạn bè thân thiết, là nỗi mất mát và đớn đau nhất mà chẳng lời lẽ nào có thể diễn tả hết. Nỗi đau này ai cũng có. Và nỗi đau này chỉ được trả lời bằng kinh nghiệm của mình mà thôi.

Đứng bên người thân, ai cũng phải thương tiếc, nhớ nhung, lưu luyến, ngậm ngùi. Và đổi lại sự sống của người thân, chắc chắn dù có phải làm gì, tốn bao nhiêu tiền, hao bao nhiêu lực hay đổi bằng mạng sống của mình thì ta cũng sẵn lòng. Nhưng rồi, đó cũng chỉ là lý thuyết, là ước mong mà thôi, còn sự thực thì lại không bao giờ xảy ra.

Nhìn người thân từ từ rời xa mình mà không thể làm gì được thì thật đắng cay. Chẳng thà mất hết tiền bạc mà còn người thân thì hơn.

Mất tiền mất bạc là những thứ ngoài thân mà ta còn đau lòng, đây còn đau hơn cả trăm triệu lần. Vì sự mất mát này đụng chạm tới tâm hồn, tinh thần, tới máu huyết của mình.

Mất người thân. Ôi nỗi đau nào kể xiết và ai chia sẻ nổi. Ôi Chúa ơi, đứng trước cái chết chúng con có thể làm được gì đây. 

Bất toàn

Nhìn vào một thân xác bất động từ từ rời xa ta, tan rã dần rồi trở thành cát bụi. Mọi thứ dần vuột khỏi tầm tay mà không có cách nào níu kéo được. Sự thật này càng minh chứng cho ta biết về sự tương đối của vạn vật. Tất cả đều là bất toàn. Chính vì thế, chúng cần phải được nâng cao hơn bằng bằng sự thay đổi của Đấng Tối Cao cho vạn vật. Nhờ vậy càng giúp ta nhận ra rõ hơn về sự thật mong manh của kiếp người.

Càng nhìn vào thân phận con người, ta càng thấy sự bất toàn, tương đối và hạn hữu.

Về thời gian: Thật ngắn ngủi khi ở trần gian.

Về sức khoẻ: Dù được bảo vệ và chăm sóc, song vẫn rất dễ nhiễm bệnh, xuống cấp, rồi chết.

Về tinh thần: Mọi chuyển biến do thời tiết thiên nhiên, do kinh tế xã hội, do đấu tranh khủng bố, do đói nghèo, bệnh tật, do gia đình hay người thân… đều làm cho tâm hồn xao xuyến, tinh thần sa sút, tình cảm sứt mẻ…

Về trí tuệ: Khối óc mà Thiên Chúa ban cho, con người cũng chưa thế thể khai thác quá 20%.

Về lòng tin: Dễ nghi ngờ Chúa, nghi ngờ nhau.

Về nhân đức: Chỉ vài nhân đức căn bản làm người như nhân nghĩa lễ trí tín, lòng tự trọng… mà con người cũng chẳng đạt được một cách đầy đủ.

Càng nhìn vào kiếp người, ta càng thấy sự yếu đuối nhiều hơn nữa. Con người dễ bị tấn công bởi người xấu, việc xấu. Con người có quá nhiều sai sót, lầm lỡ, tội lỗi. Sự dữ bao trùm tư tưởng và việc làm, khiến ta nhiều lần nhiều lúc, nhiều nơi đã gây khổ cho mình và cho người khác.

Chính vì sự bất toàn này giúp ta nhận ra sự thật tuyệt đối về Thiên Chúa được rõ nét.

Chỉ trong Ngài, con người mới tìm lại được sự tốt lành Ngài đã ban thuở ban đầu.

Chỉ trong Ngài, con người mới được phát triển và thăng tiến, rút ngắn khoảng cách giữa tương đối và tuyệt đối, hữu hạn và vô hạn, bất toàn và an toàn.

Chỉ trong Ngài, con người mới nhận ra sự mong manh của kiếp người, để cần thiết phải cậy dựa và gắn bó và yêu mến Ngài thì mới được an toàn, an tâm, an bình. Gắn bó như mẹ yêu con, như cá yêu sông, như ong yêu hoa, như cỏ cây yêu đất, và… như Chúa đã yêu ta. 

Bất xứng

Sự bất toàn giúp ta nhận ra sự bất xứng của loài người đối với Đấng Tạo Hoá, Đấng đã vì tình yêu mà chia sẻ sự sống thần linh cho con người, và cũng vì thế mà Ngài chịu xấu hổ, nhục nhã. Con người bất xứng đã làm cho hình ảnh tốt lành, thánh thiện của Thiên Chúa bị lu mờ, hoen ố, hư hỏng.

Như con cái đã làm cho cha mẹ xấu hổ bằng đời sống bất kính, bất hiếu, vô ơn, cứng đầu, bê tha thế nào, thì con người cũng đã làm cho Thiên Chúa phải xấu hổ bằng đời sống kiêu căng tự phụ, hống hách, ác độc, cố chấp, tội lỗi của mình như vậy.

Đứng trước Đấng uy linh và uy quyền, cao cả và lớn lao, thánh thiện và hoàn hảo, tinh tuyền và thanh khiết, ta mới thấy sự nhỏ bé và yếu đuối, bất toàn và bất xứng, mong manh và chóng tàn, tương đối và mau qua của kiếp người.

Nhất là con người làm tổn thương Thiên Chúa, đụng chạm đến sâu thẳm tâm hồn yêu thương của Ngài bằng thái độ dửng dưng, coi thường, khinh chê, chống đối, phá hại.

Con người ngày nay càng biểu dương tự do cá nhân bao nhiêu thì càng cho thấy con người muốn tách ra khỏi sự quan phòng bấy nhiêu. Càng sử dụng trí tuệ, khoa học để giải thiêng, loại trừ các giá trị Tin Mừng, thì càng cho thấy con người càng kiêu căng bấy nhiêu. Và con người đã dần trở nên bất xứng nhiều hơn với Thiên Chúa khi cậy dựa các thế lực trần thế để thay thế cho sức mạnh của Ngài. 

Bất hạnh hay bất tử?

Đứng trước vũ trụ thiên nhiên, đặt mình trước Đấng Toàn Năng, con người thấy rõ mình bất toàn, bất xứng, bất lực.

Dầu vậy, con người hoàn toàn có cơ hội để thay đổi và vượt lên trên cái tương đối và hữu hạn của kiếp người mà đạt tới sự bất tử, thay vì bất hạnh.

Bất hạnh hay bất tử, tất cả tuỳ thuộc vào ta. Nếu biết mình yếu, bất toàn bất xứng mà cứ cậy bản thân, không biết dựa vào Đấng có sức mạnh hơn, thì tình thế sẽ chẳng thay đổi được gì.

Ngược lại, biết mình yếu mà nắm chặt tay Đấng uy quyền; biết mình dở mà dựa vào Đấng Khôn Ngoan; biết mình mau hư nát mà bám vào Đấng vĩnh cửu; biết mình có thể bất hạnh bất cứ lúc nào mà bám vào Đấng có thể chữa lành những tổn thương ấy; biết mình nhỏ bé như hoa cỏ đồng nội nay còn mai mất mà nép mình vào Đấng uy quyền, thì đời ta sẽ được thay đổi.

Nhờ biết cậy dựa vào Thiên Chúa quan phòng, ta sẽ được thay đổi tử bất hạnh thành bất tử, bất toàn thành an toàn, bất xứng thành xứng đáng, mong manh thành mạnh mẽ, ngắn hạn thành vô cùng, chóng qua thành bền vững, sợ hãi thành can đảm, thất vọng thành hy vọng, phiền muộn thành hân hoan, nghi ngờ thành tin tưởng.

Tất cả tuỳ thuộc vào ta: Hôm nay ta thế nào là do chọn lựa và quyết định của ta hôm qua thế nào. Tương lai ta thế nào, tuỳ thuộc vào chọn lựa và lối sống của ta hôm nay ra sao.