Tĩnh tâm Linh mục ngày 21.11.2013

►BUỔI SÁNG

V.HIỆN DIỆN KHIÊM HẠ (Pl 2,6-11)

Buổi sáng ngày thứ ba trong tuần tĩnh tâm, Đức Cha giảng phòng đã chia sẻ với các linh mục giáo phận về đề tài “Hiện diện trong khiêm hạ” dựa vào đoạn văn trong thư của thánh Phaolô gởi tín hữu Philip:

“Đức Giêsu Kitô vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự. Chính vì thế, Thiên Chúa đã siêu tôn Người và tặng ban danh hiệu trổi vượt trên muôn ngàn danh hiệu. Như vậy, khi vừa nghe danh thánh Giêsu, cả trên trời dưới đất và trong nơi âm phủ, muôn vật phải bái quỳ ; và để tôn vinh Thiên Chúa Cha, mọi loài phải mở miệng tuyên xưng rằng: Đức Giêsu Kitô là Chúa.” (Pl 2,6-11)

Theo Liên Hội đồng Giám mục Á Châu: hiện diện khiêm hạ là yêu cầu đặt ra cho những sứ giả mới của Tin Mừng đang hoạt động giữa những nền văn hóa đề cao sự bỏ mình và quý trọng cầu nguyện. Sự hiện diện khiêm hạ phải được thể hiện bằng nếp sống giản dị và liên kết với người nghèo. Đấy chính là một trong những đòi hỏi của linh đạo Tân Phúc Âm Hóa.

Qua Thánh thi Pl 2, 6-11, người ta nhận thấy những điểm cốt yếu nhất trong mầu nhiệm cứu độ của Đức Kitô: Đức Kitô vốn dĩ là thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn hủy mình ra không, mặc lấy thân phận nô lệ. Việc hủy mình ra không nhấn mạnh đến sự khiêm tốn và vô vị lợi, đỉnh cao là cái chết trên thập giá.

Mầu nhiệm Kênôsys – hủy mình ra không là một sợi chỉ suyên suốt toàn bộ cuộc đời của Chúa Giêsu: từ khi nhập thể, Chúa đã trở nên giống người phàm trong mọi sự chỉ trừ tội lỗi; sinh ra trong cảnh khó nghèo, lớn lên trong một vùng quê nhỏ bé và sinh sống bằng nghề thủ công. Khi đi rao giảng thì Người sống cuộc sống nghèo hơn mọi người khi: con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng con người không có chỗ tựa đầu, và đỉnh cao là cái chết trên thập giá – một cái chết chỉ dành riêng cho những phạm nhân khét tiếng.

Nếu quan tâm để ý, ta cũng sẽ nhận ra mầu nhiệm tự hủy này trong trình thuật rửa chân cho các môn đệ trong Tin Mừng Gioan (Ga13,1-15).

Nếu trong thánh thi Pl 2,6-1, Thánh Phaolô mô tả Đấng vốn là Thiên Chúa, nhưng không gắn chặt với địa vị Thiên Chúa mà lại hủy mình ra không, thì trong trình thuật rửa chân, Thánh Gioan mô tả, Chúa Giêsu đứng dậy rời bàn ăn, Người không gắn chặt Mình với địa vị vinh quang của Thiên Chúa, cởi áo ngoài ra, hủy mình ra không.

Nếu trong thánh thi Pl, Đức Kitô mặc lấy thân nô lệ, hạ mình cho đến chết và chết trên thập giá, thì trong trình thuật rửa chân, Chúa Giêsu lấy khăn, thắt lưng, quỳ xuống rửa chân cho các môn đệ, một hành động của tên đầy tớ. Như vậy trình thuật rửa chân đã diễn tả mầu nhiệm Thiên Chúa hủy mình ra không, bởi Đức Giêsu yêu thương những kẻ thuộc về mình còn ở thế gian và Người yêu thương họ đến cùng. Như vậy, động lực Thiên Chúa hủy mình ra không chính là vì tình yêu, tình yêu đi đến tận cùng. Nếu không nhận ra tình yêu đi đến tận cùng này, thì cái mà chúng ta gọi là mầu nhiệm tự hủy sẽ dễ bị người ta sẽ cho rằng đó là một thứ khổ dục, đi tìm khoái lạc trong đau khổ. Và nghi thức mà người linh mục thực hiện hằng năm vào thứ năm tuần thánh chỉ còn mang tính hình thức bên ngoài, và đánh mất đi ý nghĩa nghĩa sâu xa bên trong cũng như nội dung thần học.

Từ ý nghĩa của hành động hủy mình ra không của Đức Kitô, mỗi người được mời gọi cùng nhìn vào Hội thánh, là thân thể của Đức Kitô. Nếu Kênôsys là điều cốt lõi trong mầu nhiệm Đức Kitô, thì Hội thánh không thể không sống mầu nhiệm này. Cho nên, trong linh đạo Kitô giáo, hành động hủy mình ra không là đòi hỏi chính yếu.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã chọn lựa con đường mục vụ là con đường của Chúa Kitô: chịu sự sỉ nhục và trở nên nghèo khó. Chon con đường mục vụ đến với người nghèo, không phải là một chọn lựa mang tính xã hội, đấu tranh giai cấp, nhưng là một chọn lựa bắt nguồn từ chính đức tin Kitô giáo. Nó không chỉ dừng lại trên bình diện luân lý đạo đức, mà còn mang một ý nghĩa thần học. Điều này rất cần thiết trong bối cảnh châu Á và Việt Nam, là những nơi có những nền văn hóa đề cao sự bỏ mình và quý trọng đời sống cầu nguyện: như Phật giáo, Ấn giáo, Hồi giáo.

Chính vì thế, Đức Hồng y Tagle, Tổng Giám mục Manila, trong hội nghị FABC vừa qua đã phát biểu: nếu Hội Thánh muốn khơi dậy tinh thần truyền giáo trong thế kỷ 21, thì Hội Thánh cần có 3 phẩm chất: khiêm tốn, đơn giản và sống thinh lặng.

Qua những suy tư về mầu nhiệm tự hủy nơi Đức Kitô và nơi Hội Thánh, Đức Cha giảng phòng chia sẻ cho các linh mục những gợi ý liên quan đến đời sống của anh em linh mục:

1. Tinh thần khó nghèo: nhìn nhận sự nghèo khó và giới hạn của mình để nương tựa vào Chúa. Điều đó không nhất thiết là người linh mục phải sống trong điều kiện cùng khổ và thiếu phương tiện làm việc, nhưng là sử dụng những phương tiên đó như thế nào, để những phương tiện vật chất đó không cản trở người linh mục hiệp thông với Thiên Chúa và phục vụ tha nhân. Trong thực tế, ranh giới khó nghèo đó rất mỏng manh. Có thể lúc đầu, người linh mục suy nghĩ cách đơn giản là những phương tiện vật chất đó giúp cho mình hoạt động cách có hiệu quả, nhưng những phương tiện vật chất đó dần lôi kéo người linh mục phụ thuộc vào nó lúc nào không biết. có người đã nhận xét rằng: anh em linh mục có dịp gặp nhau ít khi nói chuyện về đời sống thiêng liêng, mà thường nói về mốt này, mốt kia… Anh em linh mục nghĩ thế nào?

2. Sống giản dị, gần gũi với người nghèo: trong mầu nhiệm hủy mình ra không, tinh thần nghèo khó phải thể hiện bằng nếp sống giản dị và gần gũi với người nghèo. Đây là bằng chứng đánh động người ta, nhất là trong bối cảnh thế giới ngày nay. Anh em linh mục được mời gọi suy nghĩ về lối sống của mình đối với người nghèo, và có thể nói đó là một thách đố đối với hàng giáo sĩ ngay tại Việt Nam. Chọn lựa đến với người nghèo không phải chỉ là chọn lựa trong lối sống mà còn là chọn lựa trong suy tư và nhận thức.

3. Lãnh đạo bằng tình thương: anh em linh mục hãy suy nghĩ về lời của Đức Giáo Hoàng Phanxicô: “Tôi thấy rõ điều Hội Thánh ngày nay cần hơn cả đó là khả năng chữa lành các vết thương và sưởi ấm tâm hồn các tín hữu. Tôi thấy cần sự gần gũi cận kề. Tôi nhìn Hội Thánh như một bệnh viện dã chiến sau một trận đánh. Và trên hết các thừa tác viên của hội thánh là những thừa tác viên của lòng thương xót…., phải có trách nhiệm với dân, đồng hành với họ, như người Samari nhân hậu, để rửa ráy, lau sạch và nâng đỡ tha nhân. Đây mới chính là Tin Mừng đích thực…”.

►BUỔI CHIỀU
 

Đề tài 6 : ĐỐI THOẠI

Trong buổi chiều cuối cùng của tuần tĩnh tâm, Đức Cha giảng phòng đã chia sẻ với các linh mục một đề tài rất quen thuộc mà theo Liên Hội Đồng Giám Mục Á Châu (FABC) đã đặt ra và cũng là một đòi hỏi trong linh đạo Tân Phúc Âm Hóa đó là đối thoại.

Trong sứ điệp của FABC có nói: “Công cuộc Tân Phúc Âm Hóa kêu gọi lấy tinh thần đối thoại thúc đẩy cuộc thúc đẩy cuộc sống hằng ngày, và chọn tương quan hòa hợp chứ không đối đầu.”

Cũng nên nhớ lại rằng, ngay trong lần họp đại hội đầu tiên của FABC cách đây 40 năm, mục đích mà các giám mục muốn nhắm tới là Loan báo Tin Mừng; và câu hỏi được đặt ra là: “Làm thế nào để loan báo Tin Mừng cho một lục địa mà người Công giáo chỉ chiếm 3% ?” Khi đặt câu hỏi đó các ngài đã đưa ra nhận định có 3 hiện tượng lớn ở Châu Á:

- Phần lớn các dân tộc tại Châu Á là người dân nghèo.

- Châu Á là miền đất của những nền văn hóa cổ kính, tác động lên phần lớn đời sống xã hội.

- Tại Châu Á, có nhiều truyền thống của các tôn giáo lớn trên thế giới, là cái nôi của các tôn giáo lớn, trong đó có Kitô giáo.

Trong tông huấn: Giáo hội tại Á Châu, Đức giáo hoàng Gioan Phaolô II đã viết: Đức Giêsu được sinh ra trên mảnh đất Á Châu, thế nhưng lại rất ít người tại Á Châu nhận biết Người. Và một câu hỏi được nhà thần học Peter Cho đặt ra là: giả như Tin Mừng của Chúa Kitô không được truyền bá theo con đường đi qua Rôma và chịu ảnh hưởng của văn hóa Hy Lạp, mà đi qua con đường của Châu Á, thì Kitô giáo ngày nay sẽ ra sao?

Chính từ những nhận định về Châu Á như vậy, các giám mục đã đề nghị thực hiện việc loan báo Tin Mừng – Phúc Âm Hóa bằng con đường đối thoại, mà các ngài gọi là đối thoại 3 mặt:

- Đối thoại với người nghèo, hướng đến một cuộc giải phóng toàn diện cho người nghèo.
- Đối thoại với các truyền thống tôn giáo hay còn gọi là đối thoại liên tôn.
- Đối thoại với các nền văn hóa: hội nhập văn hóa.

Khi nó đối thoại với các truyền thống văn hóa, người ta không chỉ đối thại với các truyền thống đã có sẵn trước đó, mà còn đối thoại với cả văn hóa hiện đại mang dấu ấn của chủ nghĩa duy vật chất, chủ nghĩa hưởng thụ, gạt Thiên Chúa ra ngoài. Đấy là định hướng của FABC.

Với tình hình mục vụ cụ thể của các linh mục tại giáo phận Banmêthuột, có lẽ thực tế cũng gần giống như đinh hướng của FABC. Bởi các linh mục đang làm việc cho người dân nghèo, cách riêng là đối với các anh chị em sắc tộc thiểu số, và trong khi thi hành công tác mục vụ, rất nhiều anh chị em xung quanh đang sống theo một tôn giáo khác nào đó, chứ không chỉ là những người vô thần.

Vậy, đâu là nền tảng của Giáo hội khi đề nghị con đường đối thoại trong việc loan báo Tin Mừng?

Trước hết, về mặt nhân học xã hội, chúng ta đang sống trong một bối cảnh mới, trong đó mỗi quan hệ giữa xã hội và Giáo hội đang bị rạn nứt cách trầm trọng, cách riêng là ở những nơi Kitô giáo là thiểu số, Kitô giáo bị gạt ra bên lề của xã hội, bị coi như một thứ rào cản làm chậm bước phát triển của nhân loại. Cho nên, ta hiểu được tại sao trong thông điệp “Ánh sáng Đức Tin”, ngay ở những số đầu tiên, đã đặt vấn đề: Đức Tin là ánh sáng, nhưng ánh sáng này là thật hay ảo?

Trong bối cảnh như vậy, giáo hội thấy rằng mối tương quan với thế giới là mối quan tâm lớn đối với Hội Thánh, và để tiến hành mối tương quan này, cần phải thông qua con đường đối thoại. Một đàng, không thể dùng bạo lực dưới bất kỳ hình thức nào để áp đặt chân lý lên người ta, nhưng đàng khác, phải can đảm giới thiệu Đức Giêsu và Tin Mừng của Chúa, giới thiệu chân lý Đức Tin Kitô giáo. Tuy nhiên, nếu việc đối thoại chỉ dừng lại ở chỗ giúp ta sống chung hòa bình với giáo hội, với các tôn giáo khác, nhất là lúc mình đang ở thế yếu, như vậy thì chưa đủ. Giáo hội cho thấy chọn lựa đối thoại này sâu xa hơn, bắt nguồn từ cuộc đối thoại yêu thương của Chúa Cha đối với nhân loại qua Chúa Con và trong quyền năng của Chúa Thánh Thần.

Tông huấn Giáo Hội tại Á Châu đã nói rằng: Hội Thánh chỉ có thể chu toàn sứ vụ của mình nếu đường lối phù hợp với đường lối Thiên Chúa hành động nơi Đức Giêsu Kitô. Ngài làm người, chia sẻ đời sống con người, nói bằng ngôn ngữ con người, để thông truyền sứ điệp cứu độ của Ngài. Cuộc đối thoại mà Hội Thánh đề nghị được đặt nền trên nền tảng mầu nhiệm Nhập Thể.

Sau khi lược qua những suy tư về con đường đối thoại và nền tảng của tinh thần đối thoại, Đức Cha giảng phòng đặt ra những câu hỏi cụ thể trong việc sống linh đạo đối thoại và đâu là những đòi hỏi, những khía cạnh của một tinh thần đối thoại thật? Đức Cha cho biết rằng có lẽ không có gì tốt hơn là dựa vào Lời Chúa, mà cụ thể là qua cuộc đối thoại của Chúa Giêsu với người phụ nữ Samari:

- Đi bước trước: Chúa Giêsu đã đi bước trước bằng việc cởi mở, đón nhận, lên tiếng trước, đặt mình trong vị thế của một người đi xin để vượt qua rao cản. Trong thực tế cuộc sống và trong công cuộc loan báo Tin Mừng cũng có biết bao nhiêu thứ rào cản, chẳng hạn có một thứ rào cản vô hình trong tâm trí của rất đông anh chị em rằng cứ theo đạo Công Giáo là bỏ ông bà tổ tiên…, khiến cho người ta không đến được với đạo. Vì thế, nếu mình đi bước trước bằng chính đời sống của mình thì có thể vượt qua được.

- Lắng nghe: Gợi chuyện để họ bày tỏ nỗi niềm của mình. Lắng nghe một cách đích thực là một điều rất khó. Điều này đòi hỏi ta phải dành cho người khác nhiều thời giờ để họ bày tỏ quan điểm lập trường của mình. Trong thực tế vì bận rộn với nhiều công việc, người linh mục thường làm cho xong việc, không tạo cho người giáo dân cảm giác họ được lắng nghe, được quan tâm.

- Khiêm tốn: người linh mục cần phải học gương Chúa Giêsu, phải khiêm tốn hơn bởi mình còn có rất nhiều giới hạn, đồng thời cần phải khiêm tốn để tâm hồn mình mở ra một khoảng trống để có thể đón nhận cái gì đó từ người khác.

- Chất vấn: không theo nghĩa tiêu cực nhưng theo nghĩa tích cực, để giúp cho người đối thoại khám phá ra sự bất nhất giữa lời nói và hành động của họ hay là một lỗ hổng nào đó trong cách hiểu của họ, để nhìn vấn đề cách xa hơn. Đối thoại không chỉ đơn thuần là lắng nghe một cách thụ động mà còn biết chất vấn.

- Đối thoại không chỉ bằng lời nói mà còn bằng cuộc sống và bằng con tim của người mục tử.

Đức ông Tổng đại diện Đaminh Hà Duy Khâm thay mặt linh mục đoàn cảm ơn cha giảng phòng



Cha Trưởng Ban Truyền Thông thông tin về đêm hội diễn Thánh Ca Giáng Sinh 2013

Đức Giám Mục giáo phận chủ sự  giờ chầu Thánh Thể, và sau đó ngài cùng với anh em linh mục, từng người lập lại lời hứa linh mục.

(XIN XEM HÌNH)