Hàn Quốc bầu chọn tổng thống người Công giáo thứ hai

Cựu luật sư nhân quyền Moon Jae-In đứng trên khán đài chào những người ủng hộ khi các cuộc thăm dò cử tri bắt đầu cho thấy ông thắng lớn tại quận Gwanghwamun, trung tâm Seoul hôm 9-5. Vào ngày hôm sau, ông Moon bắt đầu nhiệm kỳ Tổng thống Hàn Quốc kéo dài 5 năm. Ảnh: Ed Jones/AFP

Hàn Quốc vốn là thành trì Kitô giáo ở Bắc Á vừa bầu chọn ông Moon Jae-in, người Công giáo theo đường lối tự do thuộc Đảng Dân chủ Hàn Quốc làm tân tổng thống, ông dành chiến thắng lớn với khoảng 40% số phiếu trong cuộc chạy đua tranh cử tổng thống.

Ông Moon vốn xuất thân từ một gia đình nhập cư đến từ Bắc Triều Tiên nên có chính sách mềm mỏng hơn đối với Bắc Triều Tiên so với các vị tiền nhiệm. Ông kế vị tổng thống bị phế truất Park Gyuen-hye, người bị luận tội hồi tháng 2 và bị bắt giữ kể từ đó vì những cáo buộc tham nhũng.

Ông Moon dành được 41% số phiếu, theo sau là ứng cử viên theo đường lối bảo thủ Hong Jun-pyo với 24% và ứng cử viên theo đường lối ôn hòa Ahn Cheol-soo dành được 21%. Ông Moon, 64 tuổi, là lãnh đạo người Công giáo thứ hai của quốc gia này sau ông Kim Dae jung (1998-2003).

Cựu luật sư nhân quyền từng nói ông sẽ bỏ qua lễ nhậm chức phung phí và bắt đầu làm việc ngay.

Hiện nay người dân Hàn Quốc mong muốn một bộ máy chính quyền có trách nhiệm hơn và ông Moon từng thề bỏ trống Nhà Xanh, thay vào đó ông sẽ làm việc từ các văn phòng chính quyền trung ương. Ông Moon còn hứa chấm dứt việc dùng lệnh ân xá của tổng thống dành cho các viên chức cấp cao phạm tội tham nhũng.

“Sau vụ tai tiếng tham nhũng vừa qua, tôi muốn có một vị tổng thống thanh liêm, một vị tổng thống chú tâm đến đất nước chứ không phải đến bạn thân”, một phụ nữ 57 tuổi nói.

Trong số những thách thức trước mắt, ông Moon được thừa kế một nền kinh tế ốm yếu, đứng thứ 12 trên thế giới.

Những người làm việc sát sao với chiến dịch tranh cử của ông Moon nói ông sẽ thận trọng để tránh tổn hại nền kinh tế đang phục hồi nhẹ của đất nước này. Dữ liệu kinh tế gần đây cho thấy các mặt hàng xuất khẩu tăng trong 6 tháng liền.

Cố vấn kinh tế của ông là người theo đường lối bảo thủ Kim Kwang-doo. Một số nhà phân tích cho rằng ông Kim có thể được bổ nhiệm làm thủ tướng hoặc là bộ trưởng trong chính quyền mới. Giống như ông Kim, một số nhà cố vấn chính của ông Moon còn là những người chủ trương cắt giảm thuế và giảm bớt các quy định.

Hơn 11% trong số những người tuổi từ 15-29 và trong độ tuổi lao động bị thất nghiệp trong tháng 3, cao hơn nhiều so với tỷ lệ thất nghiệp trên cả nước Hàn Quốc là 4,2%, theo Cục Thống kê Hàn Quốc.

“Tôi bỏ phiếu cho ông ấy vì ông ấy hứa mang lại việc làm và đồng thời dường như chắc chắn ông ấy sẽ không tăng thuế”, một người Hàn Quốc 27 tuổi chia sẻ.

Diễn đàn cải cách

Ông Moon bắt đầu đợt vận động tranh cử cuối cùng bằng cách tổ chức họp báo tại trụ sở Đảng Dân chủ Hàn Quốc ở Yeouido, tây Seoul, và nói chiến thắng của ông sẽ giúp cho chính quyền thực hiện cải cách mạnh mẽ.

Trong số những cải cách đó, có thể có cách tiếp cận chính trị mới đối với nước láng giềng Bắc Triều Tiên, đặc biệt giữa lúc xảy ra bất ổn toàn cầu và trong khu vực xung quanh bán đảo Triều Tiên.

Trong chiến dịch tranh cử, ông Moon bị các đối thủ công kích chính trị về vấn đề này vốn liên quan đến lập trường được cho là mềm dẻo của ông đối với Bắc Triều Tiên, vốn có thể khiến ông bất đồng với lập trường ngày càng tỏ ra hiếu chiến của Mỹ dưới chính quyền của ông Trump. Ông Moon chủ trương đối thoại với Bắc Triều Tiên nhằm xoa dịu tình trạng căng thẳng gia tăng do nước này đẩy mạnh chương trình hạt nhân và hỏa tiễn.

Một cựu đại sứ Hàn Quốc tại Vatican yêu cầu giấu tên, phát biểu với ucanews.com rằng ông Moon lấy được lòng dân trong cuộc vận động chính trị. “Hơn bất cứ thứ gì trong những vấn đề như an ninh quốc gia, rõ ràng ông ấy đưa ra nhiều giải pháp đảm bảo hơn các ứng cử viên khác, và điều đó giúp ông ấy thành công”, cựu đại sứ nói.

Trong khi phe đối lập gọi ông Moon là thân Bắc Triều Tiên, cựu đại sứ nói trên cả nước Hàn Quốc không có ai là thân Bắc Triều Tiên cả.

“Người dân Hàn Quốc không muốn gây thù oán với người láng giềng. Họ muốn tìm những giải pháp hòa bình và đó cũng là lý do ông Moon có được sự ủng hộ của nhiều người trẻ, vì người trẻ mất mát nhiều hơn khi quan hệ chính trị giữa hai nước xấu đi”, ông nói.

Người dân Hàn Quốc muốn thay đổi và ông Moon vốn là một người từng trải có khả năng tạo ra sự thay đổi đó, ông nói. Ông Moon có nhiều kinh nghiệm hơn các ứng cử viên khác và sát sao hơn với những vấn đề xã hội và những vấn đề liên quan.

Thế nhưng, tân tổng thống phải làm việc với một quốc hội bị rạn nứt, trong đó Đảng Dân chủ của ông chiếm 40% trong số 299 ghế trong quốc hội, đồng nghĩa với cần có đồng minh để thông qua các dự luật.

“Trước đây tôi nghĩ về kết quả bầu cử như thế này, dù tân tổng thống là ai đều sẽ phải hợp tác với các đảng khác, nhưng trong trường hợp ông Moon tôi nghĩ rằng ông ta sẽ nghe theo dư luận và hiện nay tất cả đều đòi hỏi minh bạch hơn trong chính phủ và tăng cường đối thoại với Bắc Triều Tiên”, cựu đại sứ bình luận thêm.

Hàn Quốc là một trong các nước đông Kitô hữu nhất ở châu Á và đây là tôn giáo phổ biến nhất trong nước này, chiếm 29,2% dân số theo cuộc điều tra dân số năm 2006. Người Công giáo chiếm 7,9% và Tin lành chiếm 19,7% nhưng tất cả các giáo phái được cho là gia tăng số lượng trong thập niên qua.