Điểm qua loạt tin giáo hội Việt Nam trong tuần vừa qua trên các trang mạng Công Giáo, có hai bản tin khá ngắn gọn nhưng lại gây trong tôi một ấn tượng đẹp về hai nhân cách lớn của hai vị mục tử.
Thứ nhất là bản tin về thánh lễ tạ ơn Chúa nhân dịp kỷ niệm 17 năm giám mục của Đức Tổng Giám mục Phaolô Bùi Văn Đọc, Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Sài Gòn, vào lúc 6g00 sáng ngày thứ Sáu 20.5.2016, tại Nhà nguyện cổ trong khuôn viên Tòa Tổng Giám mục Sài Gòn. Và, bản tin thứ hai là cách tạ ơn Chúa và tri ân mọi người nhân dịp nhân kỷ niệm 25 năm linh mục (31/5/1991-31/5/2016) của Đức Tổng Giám Mục Giuse Ngô Quang Kiệt tại Đan Viện Châu Sơn.
Đồng tế với Đức Tổng Giám mục Phaolô Bùi Văn Đọc, Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Sài Gòn trong thánh lễ tạ ơn chỉ có Linh mục Inhaxiô Hồ Văn Xuân - Tổng đại diện TGPSG, Đức ông Giuse Trịnh Minh Trí - Chủ tịch Liên đoàn Công giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ, và một số linh mục thân hữu; tham dự Thánh lễ có các tu sĩ và nhân viên làm việc tại Tòa Tổng Giám mục, thân nhân ĐTGM Phaolô, cùng một số giáo dân thường xuyên tham dự Thánh lễ tại TGMSG.
Điều này khá khác biệt với những thánh lễ kỷ niệm ngân khánh, ngọc khánh linh mục hoặc khấn dòng thật long trọng với đoàn đồng tế có khi lên đến cả 100 linh mục không chỉ trong mà còn cả ngoài giáo phận, với những “cờ hoa rợp trời, những bàn tiêc linh đình, những âm thanh ồn ào vui vẻ, những lời chúc tụng tung hô, những bó hoa đắt tiền chỉ dùng một lần rồi bỏ, những băng hình quay xong rồi cất” đã và vẫn thường xảy ra tại các giáo xứ, giáo phận, nhất là trong tháng 6, tháng được xem là “ mùa cưới” của các nam nữ tu sĩ với những lễ truyền chức và khấn dòng.
Cũng vậy, 25 năm là khoảng thời gian dài so với đời người, và càng dài đối với sứ vụ linh mục. Bởi vậy, đối với nhiều linh mục, dịp này sẽ được tổ chức lớn để tạ ơn Chúa và tri ân mọi người. Nhưng Đức Tổng Giuse lại chọn cách âm thầm, không tổ chức, không thông tin, không thiệp mời. Ngài khiêm tốn cho biết: “Ở trên đất Phát Diệm, học Đức Cha Phát Diệm mừng Ngân khánh linh mục âm thầm”.
Một thực tế không thể phủ nhận là không khó khăn gì để nhìn thấy những hình ảnh rước xách lễ lạc hoành tráng trong các lễ tạ ơn khấn dòng hay mừng tân chức linh mục, giám mục trên các trên web của các giáo phận tại Việt Nam hiện nay. Do vậy việc tổ chức lễ mừng 17 năm giám mục của Đức Tổng Giám mục Phaolô Bùi Văn Đọc và 25 năm linh mục của Đức Tổng Giám Mục Giuse Ngô Quang Kiệt cách đơn sơ, âm thầm quả là những tấm gương cần có , nhất là trong hoàn cảnh xã hội Việt Nam trong giai đoạn hiện tại.
Tuy nhiên trộm nghĩ điều này không chỉ là nhu cầu của chính các tu sĩ nhưng còn có nguyên nhân sâu xa từ sở thích của một bộ phận không nhỏ các giáo dân. Với những người này, thiệp mời tham dự các lễ mở tay của các tân linh mục, kim khánh, ngân khánh … chẳng khác nào tấm ID chứng minh họ là công dân Nước Trời trong tương lai. Được xuất hiện trong những buổi tiệc mừng như thế là một cách tự giới thiệu mình là người đạo đức, được thân thiết với các tu sĩ, linh mục.
Người giáo dân có một đức tin trưởng thành là người hiểu rằng thước đo đời sống đạo đức của một tín hữu là việc sống và thực thi lời dạy của Thiên Chúa qua Kinh Thánh, chứ không phải việc khẳng định vai trò của mình trong đời sống của các tu sĩ, linh mục. Chúa Giêsu cũng bảo: "Chén của Thầy, các người sẽ uống; còn việc ngồi bên hữu hay bên tả Thầy, thì Thầy không có quyền cho, nhưng Cha Thầy đã chuẩn bị cho ai, thì kẻ ấy mới được." (Mt 20, 20-23).
Đó là chưa nói đến hiện tượng sùng bái cá nhân, kính mến thái quá của giáo dân đối với các bậc tu sĩ, đặc biệt là linh mục, giám mục đã khiến các Ngài có tâm lý “chạy đua vũ trang” trong việc tổ chức những buổi lễ kỷ niệm ngày “làm đầy tớ phục vụ anh em” của mình sao cho thật tưng bừng, hoành tráng.
Thời gian vừa qua, trên các trang mạng xã hội chuyền nhau bức ảnh tổng thống Obama tự tay che dù khi đứng trú mưa trên một con phố ở Hà Nội. Thậm chí có cả một bức ảnh ghi lại cảnh Ngài Tổng Thống che dù cho cả các cộng sự viên đang đi chung với mình. Chợt nhớ lại hình ảnh các cuộc đón rước các Đức Giám Mục về thăm mục vụ các giáo xứ hay trong các cuộc lễ hội, hầu như bao giờ cũng có một vị đi kèm để cầm dù che nắng, che mưa hay xách cặp. Điều trớ trêu là không phải ai cũng có được “ cái vé ” cầm dù, xách cặp cho Đức Cha đâu nhé ! Đoan chắc rằng phải là một các vị trong Hội Đồng Mục Vụ của giáo xứ, nghĩa là người được cầm dù che, xách cặp cho Đức Cha phải là người có nhiều đóng góp cách này, cách khác đối với giáo xứ và dĩ nhiên trong cái nhìn của mọi người đó phải là người có đạo đức, có đời sống gương mẫu.
Có lẽ vì “ một ngàn năm đô hộ giặc Tàu ” nên cái tư tưởng Vua-Tôi của chế độ phong kiến ăn sâu vào trong não trạng người dân Việt. Thật ra không phải là các đấng bậc không có khả năng tự cầm dù, tự xách cặp đựng áo lễ, nhưng bởi do cách nhìn nhận mối tương quan giữa các linh mục và giáo dân chưa thực sự trưởng thành.
Là thành phần của đàn chiên Chúa, người giáo dân có bổn phận kính trọng quý mến và biết ơn người chủ chăn của mình, có bổn phận cầu nguyện và nâng đỡ Ngài về tinh thần cũng như vật chất, nhưng tất cả phải trong tinh thần dân chủ và bình đẳng. Khi các cộng sự của Tổng Thống Obama để ông tự cầm dù che thì điều đó không có nghĩa là họ không tôn trọng ông ta, nhưng vì họ hiểu rằng nếu vị tổng thống của họ không muốn bị ướt thì họ cũng vậy. Vì thế, ông cũng hãy làm như họ.
Tháng Sáu là tháng giáo hội gặt hái được nhiều tâm hồn tận hiến để phục vụ Chúa và tha nhân, xin cho mỗi người giáo dân trong chúng ta hãy yêu quý, trân trọng những bông hoa thánh thiện này bằng một thái độ trưởng thành, vì đó cũng là phương thức rất hữu hiệu giúp các linh mục, các tu sĩ sống đúng tinh thần phục vụ như Chúa Giêsu đã từng dạy: “Ai muốn làm lớn giữa anh em, thì phải làm người phục vụ anh em. Và ai muốn làm đầu anh em thì phải làm đầy tớ anh em. Cũng như Con Người đến không phải để được người ta phục vụ, nhưng là để phục vụ và hiến dâng mạng sống làm giá chuộc muôn người..." (Mt 20, 17-28)
