Giáo xứ Vinh Hương

Trong mối chằng chịt xảo trá của nói dối

Thứ năm - 14/02/2019 05:59

Những sự kiện khủng khiếp khác nhau cho thấy những việc có thể xảy ra đưa đến sự leo thang của nói dối. Sự tráo trở của ngôn ngữ bóp méo sự thật có thể đưa đến thói quen. Dưới mắt của người nói dối không ngừng thì thực tế sai lầm còn thật hơn sự thật.

Một vài sự việc bi thảm đặt chúng ta đối diện với chính các yếu đuối của mình, dù nó bị phủ dưới làn tro, một ngày nào đó có thể đưa chúng ta đến các bi bịch giống hệt nhau nếu chúng ta không cẩn thận.

Một tội ác ghê tởm

Một vài tuần trước đây tin tức đưa trở lại vụ giết người khủng khiếp của ông Jean-Claude Romand, người mà năm 1993 ông đã lạnh lùng giết vợ và hai con, sau đó giết cha mẹ trước khi cố giết người tình cũ của mình, cuối cùng ông để bà sống, có lẽ do một sự thương hại nào đó chợt đến. Câu chuyện giết người khủng khiếp này vẫn sẽ là một vụ rất tầm thường, nếu trên thực tế, nguồn gốc của vụ giết người điên rồ này không tìm ra lý do của nó trong lời nói dối được dựng lên như một tượng đài, năm này qua năm khác, trong vòng 18 năm. Người đàn ông này thông minh, đáng yêu, rõ ràng ông thành công trong học tập, trong nghề nghiệp và trong cuộc sống gia đình, ông đã phịa ra một nhân vật để phù hợp với những gì mà ông mong muốn ở chính mình, và những gì người khác mong chờ ở ông, ít nhất là trong trí tưởng tượng của ông. Trong khi ông thất bại ngay từ đầu khi ông học y khoa, nhưng trong vòng 12 năm ông nghĩ ông đã học xuất sắc, được làm nội trú ở Paris và được thâu nhận như một bác sĩ và nghiên cứu gia ở Tổ chức Y tế Thế giới (OMS) ở Genève. Ông lập gia đình với một dược sĩ, bà chẳng thấy gì hết, nghĩ rằng chồng mình tham dự các buổi hội thảo quốc tế trên thế giới, thật sự ông dành hết cả thì giờ ở các bãi đậu xe để người ta tưởng ông làm việc, ông mượn tiền người này người kia nói là để đầu tư rất có lợi, lấy tiền người này trả cho người kia, một cái vòng luẩn quẩn vô tận.

Vòng xoáy của nói dối

Nói dối leo thang tạo thành vòng xoáy như Tháp Babel trên các tranh vẽ, việc nói dối này có thể kéo dài lâu nữa nếu không có ngày một trong các bạn của ông không thấy tên ông trong danh sách của thành viên Tổ chức Y tế Thế giới, sau khi vợ ông ngạc nhiên vì mãi không có được số điện thoại nghề nghiệp của chồng mình. Biết mình sắp bị phát hiện, ông bị người tình cũ đòi tiền, bà là nha sĩ về hưu, bà giao hết tiền tiết kiệm của mình để ông sinh lợi nhưng không bao giờ thấy lại đồng tiền này. Để tránh mất mặt, ông thấy không còn giải pháp nào hơn là giết tất cả những người ông yêu thương: ông giết vợ với cái chày làm bánh, dùng súng các-bin giết hai con, cha mẹ và con chó, còn với người tình cũ thì ông thắt cổ, nhưng rồi ông để bà sống với điều kiện bà không được tiết lộ gì, tất cả trong vòng hai ngày, sau đó ông dùng thuốc ngủ và đốt nhà. Nhưng nhân viên cứu hỏa đến kịp để thấy thảm họa, xác vợ và hai con, còn ông thì bị hôn mê. Bị kết án về hành động của mình đã phạm trong lúc “buồn bã cực kỳ” do chứng bịa chuyện bệnh lý, ông bị kết án tù chung thân với thời gian cấm cố 22 năm, giai đoạn này chấm dứt năm 2015. Cuối năm 2018 ông xin được tự do có điều kiện sau 26 năm ở tù và hạnh kiểm của ông được cho là không trách vào đâu được. Khả năng có thể trả tự do cho ông đã gây ra các phản ứng tiêu cực rất mạnh mẽ và các nhà báo đã làm sống lại vụ này.

Trong mâu thuẫn của tâm hồn

Làm thế nào mà một người bề ngoài có vẻ bình thường, lại có thể hành động đến mức đó, nhất là tự dựng cho mình một đời sống không có thật, càng ngày nói dối càng chồng chất để rồi mình bị giam hãm vào đó? Vụ của ông Xavier de Ligonnès gần đây cũng bí ẩn như vậy. Tất cả giải thích bằng mối chằng chịt. Điều này cũng đúng cho tất cả tội lỗi và các tật xấu, nhưng sự chằng chịt của nói dối thì xảo trá hơn vì nó dùng các mảnh sự thật và có thể được biện minh dưới một vài khía cạnh.

Thánh Âugutinô nhấn mạnh bản chất của nói dối không phải ở trong ý muốn lừa dối, cũng không phải ở việc nói sai nhưng là trong mâu thuẫn của tâm hồn với lời nói của mình: “Người nói dối nghĩ một chuyện trong tâm hồn và diễn tả thành một chuyện khác bằng lời hay bằng cử chỉ” (Lib.de mendac. XX). Thánh Tôma Aquinô trong Tổng luận Thần học, IIa-IIae, q.110, art.2 dùng lại ý của Thánh Âugutinô khi ngài chia lời nói dối thành ba loại: những lời nói dối để làm ơn, “để cứu rỗi và trong lợi ích cho một người”; những lời nói dối vui vẻ, “nói để đùa”; và những lời nói dối độc hại, “nói vì ác ý”.

Sự quyến rũ của Quỷ Cám dỗ

Sự leo thang của nói dối mà chúng ta quan tâm ở đây dường như không thuộc về bất cứ loại nào trong ba loại trên, có thể giới hạn ở loại thứ nhất, người nói dối là người có lợi cho việc nói dối của mình. Thật ra mối chằng chịt có nguồn gốc của nó từ Satan, người cha của nói dối mà Sách Thánh đã mô tả. Đây không còn là một lỗi do cố ý nhưng là một trạng thái trở thành trạng thái của cuộc sống và một bản chất thứ nhì còn mạnh hơn đời sống thực và bản chất này bị hư đi, nhưng vẫn là bản chất con người. Một trong các bức tượng ở nhà thờ chính tòa Strasbourg nói lên biểu tượng của nói dối: Quỷ Cám dỗ là hình ảnh chàng trai trẻ duyên dáng, tươi cười, quyến rũ, ăn mặc thanh lịch, tay cầm trái cấm mời mọc nhưng vẻ bề ngoài này che giấu thực tế, sau lưng nó là một đàn rắn, cóc và những con vật bẩn thỉu. Nó chỉ có thể lừa bằng cách nói dối về bản chất của mình, tạo một nhân vật không phải là chính mình.

Để thực sự nói dối, phải biết sự thật và đủ khôn khéo hay vặn vẹo để biến đổi nó, làm biến dạng nó. Thường thường, tại nguồn gốc của nói dối là một mảnh của sự thật, nhanh chóng bị phá hủy và và bị nuốt chửng bởi mong muốn nói xấu, làm hại, đánh bóng. Các nhà ngụy biện là những binh đoàn ở khắp nơi, họ là bậc thầy trong nghệ thuật lừa đảo bằng lời. Kẻ nói dối leo thang là người ngụy biện chuyên nghiệp, hoặc vì di truyền, vì bệnh hay cố ý.

Sự tráo trở của ngôn ngữ

Trong mối chằng chịt của nói dối là sự tráo trở của ngôn ngữ được dùng trong mọi trường hợp để nói như thật cái gì sai, hoặc nói như thật cái gì không có. Ngôn ngữ như một loại gương của thế giới và dùng ngôn ngữ sai là làm bể tấm gương, hoặc ít nhất là làm mờ nó. Đó là lý do vì sao không một lời nói dối nào là vô hại, mọi nói dối đều là tội. Qua lời nói dối, đó là muốn lừa người khác về thực tế của thế giới, làm mù quáng người khác và vì thế sớm muộn gì cũng dẫn chính mình đến việc nói dối để có lợi, để cho mình một địa vị mà mình không có, để ở trên bệ thờ như một vị thần. Satan, là tạo vật cũng như thiên thần, nó đã chọn sự dữ bằng cách nói dối với chính mình về con người thật của mình. Nó không muốn mình lệ thuộc, dù nó đẹp nhất trong các thiên thần. Nó tự cho nó là Chúa.

Vì thế chúng ta không ngạc nhiên khi thấy một số người tự xây mình thành những nhân vật mà họ hoàn toàn không hề nhận ra khi vận tốc đầu tiên đi qua. Mối chằng chịt làm phần còn lại và không thể quay trở lại vì thực tế giả tạo tạo ra do nói dối dưới mắt người nói dối lại thật hơn so với sự thật. Chính con rắn cắn đuôi mình và bị ngạt do chính chất độc của nó. Trong phiên tòa năm 1996, ông Jean-Claude Romand mô tả hoàn hảo điều đã thúc đẩy ông bước vào con đường địa ngục này: “Khi bị ở trong mối chằng chịt là không được làm thất vọng, thì lời nói dối đầu tiên kéo theo lời nói dối kế tiếp và như thế suốt cả một đời.” Nhà văn Jean de La Fontaine trong ngụ ngôn Con chim Ưng, con Lợn lòi và con Mèo đã viết một cách khôn ngoan đại ý, “có ý xấu thì sẽ có lời lẽ phản trắc.”

Đừng ai nghĩ rằng mình sẽ không bị leo thang như vậy. Việc sử dụng đúng ngôn ngữ luôn là điều cần thiết hàng đầu để không rơi vào tình trạng mê cung của bóng tối, ở đó những người quen nói dối sẽ than khóc vô tận.

Tác giả bài viết: Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Nguồn tin: www.phancico.vn

 Tags: n/a

  Ý kiến bạn đọc

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây