Ai đó đã nói: sự ngạc nhiên là khởi đầu của niềm tin. Chúa Giêsu trở về quê quán Nagiaret, Chúa giảng dạy trong hội đường và dân chúng rất ngạc nhiên về ‘sự khôn ngoan và những phép lạ Chúa làm’. Nhưng sự ngạc nhiên bị dừng lại khi họ xét đến sự xuất xứ của Chúa Giêsu: cha mẹ, anh em, quãng đời ẩn dật… đều rất bình thường và họ biết rõ hết (Mt 13,54-58).
Cuộc sống chúng ta và lịch sử nhân loại cũng ẩn chứa những điều kỳ diệu, nhưng chỉ những ai biết ngạc nhiên thì mới khám phá ra ý nghĩa ẩn sâu dưới những sự kiện mà người khác cho là bình thường. Biết bao nhiêu đế quốc từ xa xưa đến hiện đại đã sụp đổ vì những lý do khác nhau, tự tan rã từ trong nội bộ hoặc bị tiêu diệt vì những nước khác mạnh hơn. Có thể kể đến những đế quốc thời cổ đại như Macedonia, Ba Tư, Assur, Rôma; những đế quốc thời cận đại như Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Pháp, Đức, Liên Xô… Đã có một thời, những đế quốc đó thôn tính các nước làm thuộc địa lâu dài, nhưng rồi hoàn cảnh lịch sử đưa đẩy để xảy ra cảnh hợp rồi tan như mây trời. Tôi rất thích lời một bài hát sinh hoạt cũ: “Dù có bao nhiêu tàu bay xe tăng, dù có bao nhiêu hỏa tiến bắn phá, nhưng không tin quyền năng Chúa cao trên trời, bao công lao tựa như khói vương mây trời, nhọc nhằn xe cát biển đông – chỉ là một con số 0”.
Nhìn lại lịch sử cá nhân, ở đó cũng ẩn chứa những mầu nhiệm cuộc sống, nhưng điều quan trọng là có nhìn thấy điều kỳ diệu hay chỉ thấy đó là sự tự nhiên. Mẹ Maria tạ ơn Chúa vì Người đã thực hiện muôn điều kỳ diệu nơi mình. Thánh Inhaxiô (31.7) tìm vinh quang nơi binh nghiệp, nhưng đã bị thương và phải nằm viện, ở đó ngài chỉ có những sách về cuộc đời Chúa Giêsu và các thánh để đọc, và ngài đã tìm ra con đường mình phải đi: hiến thân cho vinh quang Chúa và cứu rỗi các linh hồn. Lâu lâu chúng ta cũng nên nhìn lại lịch sử cuộc sống mình, xin Chúa cho mình biết ngạc nhiên để thấy những điều kỳ diệu Chúa làm cho mình. Và mỗi người cũng hãy xin Chúa cho mình biết ngạc nhiên khi nhìn đến tha nhân, để thấy những điều tốt đẹp hơn là điều tiêu cực; trong lễ tang cha Fx. Nguyễn Kim Long, cha Tổng Đại Diện đã chọn câu chủ đề rất hay: “Chúa đã làm những điều kỳ diệu như ý Người muốn trên cuộc đời cha Phanxicô”.
Nhiều người nghĩ rằng khoa học và tôn giáo đối nghịch nhau, rằng các nhà khoa học lớn thường mất đức tin khi khám phá ra sự thật của vũ trụ. Nhưng không phải thế, khoa học và tôn giáo cùng bổ túc cho nhau, vì cùng phát xuất từ một Chân Lý là Thiên Chúa, khoa học khám phá và cắt nghĩa về những quy luật vạn vật, còn tôn giáo thì nói đến lý do hiện hữu và ý nghĩa của vạn vật. Những nhà khoa học vĩ đại thì ngạc nhiên trước những quy luật vạn vật và niềm tin họ được củng cố hơn, còn những nhà khoa học nửa vời thì thường mất đức tin. Người ta thường kể lại câu chuyện không gian xảy ra vào thập niên 60 của thế kỷ trước: nhà khoa học liên xô, sau chuyến bay đầu tiên vào vũ trụ, đã tuyên bố: tôi đi khắp vũ trụ mà chẳng thấy Chúa, vì chẳng có Chúa nào hết; còn nhà du hành vũ trụ của Mỹ, bay sau một vài năm, trở về thì tuyên bố: trời đất đầy vinh quang của Chúa. Chúng ta có thể kể tên những nhà khoa học có đức tin: Galileo Galilei (1564-1642), Isaac Newton (1643-1727), Blaise Pascal (1623-1662), Gregor Mendel (1822-1884), Louis Pasteur (1822-1895), Henri Poincaré (1854-1912), Max Planck (1858-1947), Albert Einstein (1879-1955), Werner Heisenberg (1901-1976), Kurt Gödel (1906-1978). (Chúng ta có thể vào google để hiểu hơn về tầm vóc và công trình của 10 vị trên).
Nhìn lại biến cố ngã ngựa của Thánh Phaolô, bị thương tích của Thánh Inhaxiô, và nhiều vấp váp trong cuộc sống của mình, chúng ta khám phá ra rằng: Thiên Chúa thánh hóa con người bằng những biến cố cuộc đời. Xin cho chúng ta biết ngạc nhiên về mầu nhiệm cuộc sống, để ăn năn sám hối, để biết tạ ơn về sự dìu dắt của Chúa, để biết trải dài chuỗi hồng ân đã nhận nơi Chúa sang anh em và để biết cảm thông với sa ngã của tha nhân như Chúa đã tha cho mình thật nhiều. Amen.
(Bài viết được gợi hứng từ bài giảng của cha quản xứ Phaolô Lưu Văn Phan)
