Trong câu chuyện người phụ nữ ngoại tình được các kinh sư và những người Pharisiêu mang đến với Chúa Giêsu (Ga 8,1-11), Thánh sử Gioan kể đến 2 lần “Chúa Giêsu cúi xuống”.
Đám đông ồn ào, đằng đằng sát khí kéo đến trước mặt Chúa, họ đặt cho Chúa một câu hỏi thật hóc búa không thể trả lời nước đôi. Dạng câu hỏi nầy chỉ có cách trả lời có hoặc không! Mà trả lời ‘được phép ném đá’ thì Chúa vượt quyền quan Tổng trấn và đi ngược giáo lý ‘tha thứ’ mà Chúa dạy bấy lâu; nhưng nếu trả lời ‘không được ném đá’ thì Chúa lại vi phạm luật Moisen, mà ai chống lại Thiên Chúa và luật Moisen thì cũng phải chết mà thôi.
Trước đám người đằng đằng sát khí với hòn đá sẵn trong tay, trước đám người lòng như mở cờ trong bụng vì tâm địa gian manh, trước đám người với ánh mắt đầy dâm dật cứ lén nhìn người phụ nữ để thèm thuồng, trước những ánh mắt nhìn Chúa một cách thách thức vì ghen tị… Chúa Giêsu cúi xuống viết trên đất.
Chúa cứ viết gì đó trên đất. Không phải Chúa viết đáp án cho câu trả lời của họ, vì nếu vậy họ đã nhận ra và Thánh sử Gioan có lẽ cũng đã nhận ra, vì lúc đó ai cũng để ý đến từng hành vi và biểu hiện của Chúa. Người phụ nữ đứng đó, vừa xấu hổ vừa sợ hãi, nhưng dường như Chúa cũng không nhìn chị và không trao đổi với chị một lời nào để tìm hiểu nguyên do có thể giúp chị cách nào đó. Chúa Giêsu cúi xuống để không làm tăng sự xấu hổ của chị.
Vì Chúa viết nguệch ngoạc quá lâu trên đất, người Do Thái mất kiên nhẫn nên họ hỏi dồn Chúa: “Thầy dạy sao???”. Chúa ngẩng lên để nói với họ một câu: “Ai trong các ngươi vô tội thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi.” Có lẽ cả đám cử tọa hôm ấy không ai tưởng tượng được Chúa lại có một câu trả lời như thế.
Nói xong câu đó, Chúa lại cúi xuống viết trên đất. Đám đông rút lui dần, bắt đầu từ người lớn tuổi nhất. Khi chỉ còn lại người đàn bà đứng đó, Chúa ngẩng lên và nói với chị: “Ta không kết án chị đâu, chị hãy về và từ nay đừng phạm tội nữa”. Và có lẽ khi mọi người ra về hết thì Chúa ngẩng đầu lên, vì Chúa cúi đầu là để dạy cho họ một bài học và tạo cơ hội giúp họ phản tỉnh.
Câu chuyện xảy ra hôm ấy đầy kịch tính từ đầu đến cuối và Chúa Giêsu xuất hiện như nhà mô phạm cho mọi thời đại:
Sự cúi mình của Chúa là gương mẫu cho cách sống của chúng ta. Khi ta cãi cọ và tranh giành quyền lợi, ai cũng ngẩng cao đầu, phùng mang trợn mắt hoặc cười mỉa mai cho người kia mất tinh thần. Nhưng Chúa lại dạy ta “ai nâng mình lên sẽ bị hạ xuống và ai hạ mình xuống sẽ được nâng lên”. Chính Chúa đã không ngừng tự hạ trong kiếp làm người: mặc phận hèn nô lệ, sinh ra trong kiếp nghèo và chết trong tủi nhục. Chúa đã cúi xuống rửa chân cho từng người chúng ta và dạy ta hãy rửa chân cho nhau như thế.
Đứng trước một phạm nhân, ta cũng phải cúi mình xuống mới có thể đồng hành với họ, vì ai cũng là phạm nhân trước mặt Chúa và ‘nhân bất thập toàn’. Nếu ta cao ngạo và làm nhục kẻ có lỗi thì chẳng bao giờ ta có thể cải hóa họ được. Hãy học người cha nhân lành để biết dùng tình thương mà đón tiếp và cư xử với kẻ có tội, có thể là chính con cái chúng ta. Hãy biết tôn trọng nhân phẩm kẻ có tội và biết kích thích họ vươn tới sự trọn lành. Người cha nhân hậu dường như quên hết những tội tầy đình của con, ông không nhiếc mắng và nhục mạ, ông phục hồi tước vị làm con và cư xử với con với tình thương dạt dào. Chúa Giêsu cũng không bới móc quá khứ của người đàn bà ngoại tình, Chúa mở ra cho chị một tương lai: “Từ nay đừng phạm tội nữa”. Đây chẳng phải là một phương pháp giáo dục tốt hơn những đòn vọt và nhục mạ mà ta vẫn xử với con cái sao?
Khi ta làm việc lành phúc đức, khi đảm trách những chức vụ lớn hoặc phục vụ tha nhân, rất cần thiết phải cúi đầu: để nhận ra thân phận tầm thường của người tôi tớ, nhận ra mình cũng là kẻ yếu đuối hay sa ngã, nhận ra những cái hay tốt nơi tha nhân để ta cần học hỏi. Và chính sự khiêm tốn, không khoác lác khoe khoang của ta sẽ là cơ hội giúp cho tha nhân hướng đôi mắt tìm kiếm những sự cao siêu trên trời, tìm gặp Đấng là Chân Thiện Mỹ.
Thật cần thiết biết bao những giây phút tĩnh lặng để hồi tâm. Chỉ cần một khoảng thời gian Chúa cúi xuống viết trên đất cũng đủ để cho đám đông thay lòng chuyển dạ, thay vì hung hăng kết án thì họ cũng cúi đầu xuống và âm thầm rút lui vì đã học được bài học nhân từ của Con Thiên Chúa.
